RTÜK AKILLI İŞARETLER SEMBOLLER

23 Nisan 2006'dan beri ekranlarda görmeye başladığımız Akıllı İşaretler, ''RTÜK İstişare Toplantısı'' ile tüm televizyon yöneticilerinin 25-30'ar kişilik gruplar halinde katılımıyla İstanbul'da yapılmıştı. Ben de o toplantıya katılmıştım. 3 kişilik RTÜK görevlisi akademisyen ''Akıllı İşaretler'' konusunda bilgiler vermek ve görüş almak için bizleri topladı. Fransız televizyonlarından bildiğim bu sisteme hiç yabancılık çekmemiştim. Fakat konuşmacılardan biri; ''Hollanda'nın ülke olarak bize uygun televizyonculuk örneği'' olduğunu söylemesiyle, bu konuya itiraz etmiştim. Bugün gibi hatırlarım, demiştim ki; ''Hollanda özellikle yasaklı madde, sıra dışı evlilik vb. birçok konuda fazla serbest bir ülkedir. Bu yüzden asla televizyon konusunda bizim hassasiyetlerimize uygun değil. Bence, birçok Müslüman'ın yaşadığı Fransa bize daha uygun. Zaten Fransızlar Akıllı İşaretler sistemini yıllardır kullanıyorlar. Hollanda kesinlikle yanlış olur. Conseil supérieur de l'audiovisuel CSA Fransa bize model olmalıdır.'' dediğimde salondaki 30 kişi bana bakıp kalmıştı. 

Konuşmacı hanım ise; ''Yapılacak bir şey yok, Hollanda uygun görülmüş. Biz sadece bilgilendiriyoruz'' demişti. Ben de yine demiştim ki; ''Bu sistemde bir eksiklik var. Sizin anlattığınıza göre akıllı işaretler, program başlarken birkaç saniye ekranda kalacak. Peki, cinsellik içeren bir filmin 20. dakikasında ekran başına geçen bir izleyici, bu filmin başını kaçırdığı için sakıncalı olup olmadığını nasıl anlayacak? Sahneyi görünce anlamalarını mı bekleyeceğiz. Bence, doğru olan uygulama, programın başında ekrana gelen akıllı işaret 10 saniye sonra transparan olarak ekranda sürekli kalmasıyla olur. Böylece, izleyici televizyonunu ne zaman açarsa açsın, program hakkında uyarıyı anında almış olur.'' Bu görüşlerime herkes katılmıştı o gün. 

Sadece birkaç kanal yöneticisi +18 yayınlar yapmak istediklerini ve (teknik sebeplerle) ekranda bir simgenin sürekli durmasının işlerini zorlaştıracağını belirtmişti. Ben de onlara; ''Eğer bir kanal Kur'an-ı Kerim'le açılış yapıyorsa, o kanala (ekranda dini logo işaret kullanacaksınız) denirse, bunun zahmetine seve seve katlanılır ve o dini sembol ekrana koyulur. Sizler de kırmızı nokta yayınlayacaksanız bunun zahmetine katlanmalısınız. Doğruluğuna, başarısına inandığınız bir iş yapıyorsanız zahmetine katlanırsınız'' demiştim. (Benim tipimde birinin böyle şeyler söylemesi beklenmiyor olacak ki) Herkes şaşkınlıkla bana bakıp kalmıştı. Toplantı süresi de böylece dolmuştu. 

RTÜK konuşmacıları yanıma gelerek beni tebrik etmişler ve kanalımıza ziyarete gelmek istediklerini söylemişlerdi. Ben de memnuniyetle ağırlamıştım kendilerini. Aradan yıllar geçti, teknoloji de fazlasıyla gelişti ama halen akıllı işaretler ekranda sadece 8-10 saniye kalıp yok olmaya devam ediyor. Ben bu sistemin baştan beri değişmesi taraftarı olarak yukarıda yazdıklarımı tekrar dile getirmek istedim. Benim savunduğum sistemi şu anda teknik imkan avantajıyla sadece dijital platformlar uygulayabiliyor. Çünkü menüleri akıllı kumanda sistemiyle çalışıyor. Anında akıllı işaretleri görebiliyoruz. Ben, her kanalın akıllı işaretleri program sonuna kadar ekranda tutma mecburiyetinin getirilmesini bekliyorum. 

RTÜK AKILLI İŞARETLERİN SEMBOLLERİ AZALSIN 

Bildiğiniz gibi yabancı ülkelerin tamamında +12 ibaresi kullanılmakta. Bu rakam tesadüfen belirlenmiş bir rakam değil. Özellikle Avrupa ülkeleri ve Rusya'da bu sınırı bizden önce kullanmaya başlamaları enteresandır. Hiç aklınıza gelmemiştir ama Müslümanlar 12 yaşında bir çocuğun artık aklının her şeye erdiğini kabul ederek ebeveynlerini daha hassas korumaya alırlar. Akıllı İşaretler öncelikli olarak çocukları zararlı içerikten korumayı amaçladığına göre bizim inancımız bize 12 yaş için yol gösteriyorken neden halen +7 +13 +18'de ısrar ediliyor ve bunu yabancılardan önce keşfedemiyorlar anlayabilmiş değilim. 

Nasıl olsa Akıllı İşaretlerde yetişkinleri etkileyecek hiçbir şey yok. Her yetişkin televizyonda istediğini izleyebilir. Ekranda çocuklar için zararlı içeriklerin tümüne +12 yazın, olsun bitsin. 'Aile' ibaresi olmasına da gerek yok. Eğer içerik zararlı değilse aileye uygundur. Ekranda hiçbir sembolik uyarı yoksa, izleyici bunun ''temiz yapım'' olduğunu anlar ve ailece izler. Bir sürü sembol karmaşası yapmayın. Mutlaka Akıllı İşaretlerin azaltılması lazım. +7, + 13, +18, Aile, Şiddet, Cinsellik, Olumsuz Örnek diye 7 ibare koyulduğu için bir faydası olmuyor. 

Vurgulanması gereken başka bir konu ise +7, +13, +18, Şiddet, Olumsuzluk vb. ibarelerin aslında aynı anlamı taşıdığı gerçeğidir. Sevgili RTÜK, siz zannediyor musunuz ki ekran karşısına geçen bir çocuk, ibarelere bakarak ''Bu benim yaşım için sakıncalı'' deyip kanal değiştirsin! +7A -13B gibi karmakarışık ibarelerin ne anlama geldiğini kaç veli biliyor ve bilse de bu ibareleri takip etmesi mümkün mü? Bence +7 ve +18 kaldırılarak zararlı yayınlarda sembolik olarak +12 ''Olumsuz Örnek'' ibaresinin tek başına kullanılması daha doğru olur. Zararlı bir yayının +7'si +18'si olmaz. Zararlıysa, her yaş için zararlı demektir. Bence ''Olumsuz Örnek +12'' ibaresi şeklinde hemen değiştirilmeli. Şiddet ve Olumsuz Örnek ibareleri de ayrı ayrı kullanılmamalı. Şiddet, zaten bir olumsuz örnektir. Ekrana ayrı ayrı hem Şiddet hem de Olumsuz Örnek ibaresi koymanın ne anlamı var! Bu sembolleri birleştirin. Şiddet ve Olumsuz Örnek içeren yapımları tek sembolle belirtmek yeterlidir. Cinsellik sembolü yerine de +18 kullanılması yeterli. Dünyada +18 sembolünün cinsellik anlamına geldiğini herkes bilir. Böylece ekranda 4-5 tane sembol altında bir şeyler izlemek zorunda bırakmazsınız insanları. 

Aşağıdaki Akıllı İşaretlerin anlamı ve amacı artık herkes tarafından biliniyor. 
1* Genel 
2* Olumsuz Örnek 
3* +12 olarak toplam 3 tane ibare olması herkes için anlaşılabilir ve yayıncılar açısından da ekranın temizlenmesi anlamına gelir. 

NOT: RTÜK, akıllı işaretlerin sembollerini azaltarak beklentimizi karşıladı. Teşekkürler.