RECEP İVEDİK İLE KABASAKAL BENZERLİĞİ

Şahan Gökbakar'ın Recep İvedik filmleri ilk günden beri çok izleniyor, rekorlar kırıyor, çok beğeniliyor ve aynı zamanda da çok tartışılıyor. Camia, Recep İvedik'in sanatsal olup olmadığını tartışırken izleyicisi gişeleri patlatmaya devam ediyor. Ben bir yönetmen olarak sektörden biriyim ama yorumumu sinema sever olarak yapmak istiyorum. Bir filmi izlerken ''Beklentim nedir?'' diye kendime sorarak tercihimi yapıyorum. Recep İvedik filmleri benim tarzım değil. Film bana hitap etmiyor diye ''Beğenmedim'' demeyeceğim. Çok başarılı bir proje ve güzel bir film serisi olduğunu düşünüyorum. Fakat Recep İvedik 7 filmi bir komedi yapımının tam tersine sırf muhalefet yapmak için sipariş senaryosuyla son yıllarda izledipim en kötü film olarak yerini aldı. Asıl konumuza dönecek olursam, ilk bölümden beri aklımdan çıkmayan Kabasakal ile İvedik benzerliğini masaya yatıracağım. 

RECEP İVEDİK İSMİ NEREDEN GELİYOR? 

Öncelikle Şahan Gökbakar'ı Recep İvedik filmlerine etki ettiğini düşündüğüm yönüyle kısaca tanıyalım. Kendisi İzmir doğumlu, ''Recep İvedik'' filmi yaptığı için ''alt seviye iş yapıyor'' diye bir kısım entel tarafından eleştirilen Şahan Gökbakar, tam aksine iyi eğitimli ve çok zeki biri. (Zekasını nasıl karar verdiğimi de yazının devamında anlatacağım). Şahan Gökbakar, Ankara ODTÜ Koleji ve Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi Tiyatro Bölümü mezunu. Yani, Recep İvedik tiplemesine tam olarak zıt bir karakter. Filmine isim verirken Ankara'da okul yıllarının etkisinin olduğunu düşünüyorum. 

Benim eşim de Ankaralı olduğu için sürekli gidip geldiğim şehri yeni yeni tanımaya başladım. Ankara'yı pek bilmediğim için ilk defa geçtiğim bir semtteki tabelada ''İvedik'' yazısını görünce ''Acaba filmin başarısından dolayı ismini sokağa mı vermişler?'' diyecektim ki, küçük bir araştırmayla 1987 yılında Ankara İvedik OSB olarak belirlenmiş bir yer olduğunu öğrendim. Yani Ankara'da İvedik diye bir yer var. Aklıma da ilk olarak, Şahan'ın filme isim düşünürken ve senaryoyu yazarken Ankara'daki günlerinden kalma bir çağrışım yapmış olabileceği geldi. Eğer, İvedik Ankara'dan aklına geldiyse, peki ''Recep'' ismi nereden bulundu? Onunla ilgili de bir tahminim var. 

Dedim ya Şahan akıllı adam diye. Rastgele plansız programsız olmaz bu işler. Mutlaka en çok izlenen ve geniş kitlelere hitap eden eski filmleri gözden geçirmiştir. Eskiden günümüze kadar Türkiye'de en çok izlenen ve kendine has bir tarzı olan komedi filmlerinin ilk akla gelenlerinden biri Süt Kardeşler filmidir. Günümüzde gerçek hayatta böyle tiplere rastlayınca ''Mal olum bunlar'' dediğiniz karakterler. O film, komik, eğlenceli ve çok güldürüyor olabilir ama hassasiyet gösterenler için mübarek 3 Aylar'a ismini veren ''Recep, Şaban, Ramazan'' gibi isimlerin alaycı olarak kullanılmış olması da pek hoş değil. (Yeri gelmişken söylemek istedim). Asıl konumuz olan Recep İvedik tiplemesi de Süt Kardeşler'e yeni katılan bir aile ferdi diyebilirim. Bu isimle, ''Recep, Şaban, Ramazan'' tamamlanmış oluyor. Tabii, Şahan'ın kesinlikle hakaret amacıyla yapmadığına eminim. Sadece, eskiden çok tutmuş bir işi örnek almıştır diye düşünüyorum. 

Recep İvedik tiplemesinin sinemayla değil, tv8'de ''Dikkat Şahan Çıkabilir'' programındaki bir parodiyle ortaya çıktığını da hatırlatalım. Genellikle tv kanallarındaki programlarla dalga geçen bir içeriği vardı. Aslında onun da orijinali Almanya RTL Kanalı'nda vardı. Şahan'ın yönetmeni Alper Mestçi o dönem amatör ruhla profesyonel iş çıkarıyordu (Artık usta oldu). Gerçekten televizyon tarihinin en komik işlerine imza attılar. Ben tekrarları da dahil hiç bir bölümü kaçırmıyordum. Şahan'ın program yaptığı o yıllarda ekibindeki ortak arkadaşlarımızla hemen hemen her gün görüştüğüm için neler yaptıklarını da az çok biliyordum ve benden esinlendikleri bazı parodileri de vardı. 

''Bak şu program çok aptalca, izleyin de onunla da dalga geçin'' diye önerilerim olurdu. Şimdi isimlerini vermeyeceğim ama önemli bir doktor ve akademisyen olan birinin o dönem benim çalıştığım bir tv kanalındaki bazı programlarına da komik skeçlerinde yer vermişti. (Hangisi olduğunu daha sonra Şahan'a söyleyebilirim) Çok gülmüştüm. Bir kaç oyuncu ve fgr arkadaşımızı da skeçlerinde yer alması için yine Şahan'ın programına göndermiştim. 

Sanırım Şahan'ın tv programıyla aldığı ilk ödülün töreninde de yan yana oturmuştuk. Törene son anda yetiştiğimiz için selamlaşmaktan başka bir diyaloğumuz olmamıştı. Yoksa bu yazdıklarımı kendisine anlatmak isterdim. Henüz selam verip yeni oturmuştuk ki, bir anda Şahan'ı sahneye çağırdılar ve koşarak (yerleri sarsmıştı) sahneye çıkıp ödülünü almıştı. O gün, ödül töreninde Şahan'ın yanında güler yüzlü bir hanım vardı. Annesi olduğunu hatırlıyorum. Törene birlikte gelmiş olması çok sempatik gelmişti bana. ''Bu çocuk daha çook ödüller alır'' demiştim yanımdaki kameramanıma. Sonra kendisini tebrik edip sahne arkasına geçmiştik. Ufak tefek hatıralarım var, severim kendisini yani. Neyse, işte ödüller aldığı bu programdaki Recep İvedik o kadar çok beğenildi ki, Şahan bunu sinemaya taşıdı. Buraya kadar yazdıklarım belki bilindik ve tahmin edilebilir şeyler olabilir ama asıl konuyu kısa keseceğim ve yorumu size bırakacağım. 

RECEP İVEDİK Mİ? TEMEL REİS SAFİNAZ KABASAKAL MI? 

Şahan Gökbakar, Recep İvedik filmini sinemaya ilk taşıdığında izlemeye vaktim olmamıştı. Aradan uzun süre geçtikten sonra ilk bölümü televizyonda izleyebilmiştim. Bugüne kadar kimse gündeme getirmedi ama Recep İvedik'in Temel Reis çizgi dizisindeki Kabasakal'dan esinlenilmiş olabileceğini o günden beri düşünüyorum. Her iki yapımı da herkes çok iyi biliyor ama benzerlikleri dile getireyim ki bir karşılaştırma yapabilelim. 

Temel Reis ve Kabasakal, Safinaz'ı tavlamak için sürekli bir rekabet halindedir. Fiziki olarak Kabasakal geniş bir yer kaplar ve adına yakışır biçimde kaba sakallıdır. Kendisi de oldukça kabadır. Çok zayıf, çıtkırıldım fiziğe sahip olan Safinaz'la her yan yana gelişinde onu hırpalar. Tam da araları iyiye gidiyor derken her zaman kaybeden Kabasakal olur. O yüzden izleyici nefret eder ama bir yandan da sevimli bir yönü olduğunu düşünür. 

Recep İvedik de filmlerinde sevgilisini arayan ya da platonik aşık olan bir karakterdir. Beğendiği kızı rakiplerden alabilmek için tıpkı Kabasakal gibi mücadelelere girer. Sakalları, fiziki özellikleri, kaba saba davranışları tıpkı Kabasakal gibidir. Sevdiği kızın fiziksel özellikleri birebir Safinaz gibi olmasa da, Recep İvedik'in yanında Safinaz gibi çiroz kalır. Recep İvedik de sevgilisini çok hırpalar. İzleyici, ''Ne iğrenç adam'' gözüyle bakar ama bir yandan da sevimli tarafları vardır ve o da kaybedendir. 

Yani, Recep İvedik ve Kabasakal birbiriyle kardeştir. Farklı ülkelerde doğdukları için yaşadıkları yerlere göre kıyafet ve tarzlarında değişiklikler olabilir. Bu yazıda kullandığım resimde de görebileceğiniz, Recep İvedik'in Kabasakal gibi bir çizgi animasyon karakter versiyonu projesi de vardır. Ne dersiniz benzemiyorlar mı?